Nerki pełnią kluczową rolę w organizmie psa, odprowadzając toksyny i nadmiar produktów przemiany materii, co pozwala na utrzymanie równowagi i zdrowia. Kiedy jednak te niezbędne organy przestają funkcjonować poprawnie, skutki mogą zagrażać nie tylko zdrowiu, ale nawet życiu. Przyjrzyjmy się bliżej temu, czym charakteryzuje się ta niewydolność nerek u psa, jakie symptomy mogą sygnalizować problem oraz jakie czynniki mogą przyczynić się do jej rozwoju. Zrozumienie tych aspektów jest pierwszym krokiem do zapewnienia naszym czworonożnym przyjaciołom najlepszej możliwej opieki i wsparcia w walce z tą trudną dolegliwością.
Rola nerek w organizmie
Na wstępie przypomnijmy sobie jakie funkcje pełnią w organizmie psa nerki. Nerki psa są narządem parzystym. Oprócz wytwarzania moczu, podstawowe ich zadanie polega na oczyszczaniu krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii. Kolejne funkcje nerek to:
- utrzymywanie właściwego stężenia płynów i składników mineralnych w organizmie,
- utrzymywanie prawidłowego odczynu pH moczu,
- utrzymywanie prawidłowego ciśnienia krwi,
- wchłanianie zwrotne,
- wytwarzanie erytropoetyny – hormonu odpowiedzialnego za produkcję erytrocytów,
- regulacja równowagi kwasowo-zasadowej przez wstrzymywanie bądź wydalanie jonów wodorowych,
- wydalanie końcowych produktów przemian białkowych,
- produkcję czynnej formy witaminy D.
Co to jest niewydolność nerek?
Niewydolność nerek u psa pojawia się, kiedy około 75% narządu przestaje pełnić swoją funkcję. Szkodliwe produkty przemiany materii są gromadzone, powodując ciężkie zatrucie całego organizmu. Mocznica u psa, inaczej uremia (łac. uraemia), to zespół objawów spowodowany krańcowym upośledzeniem funkcji nerek. Dochodzi do szeregu zaburzeń, które dotyczą całego organizmu i praktycznie wszystkich jego narządów. Niewydolność nerek u psa dzielimy na postać ostrą i przewlekłą.
Ostra niewydolność nerek u psa
Ostra niewydolność nerek to stan nagły. Dochodzi do niego zaledwie w ciągu kilku godzin lub dni od zadziałania czynnika wywołującego. Ostra niewydolność nerek u psa może pojawić się w wyniku nagłego obniżenia ciśnienia krwi (wstrząs, alergia, niewydolność serca, udar cieplny), przy silnych wymiotach i biegunkach, zapaleniu trzustki.
Czynnikiem wywołującym ostrą niewydolność nerek mogą być także toksyny, takie jak metale ciężkie, niektóre leki oraz infekcje bakteryjne. W przypadku większości przyczyn wywołane uszkodzenie nerek jest odwracalne, jeśli zostanie natychmiast zastosowane leczenie.
Przewlekła niewydolność nerek u psa
Na przewlekłą niewydolność nerek zapadają najczęściej psy powyżej 8 roku życia. Przewlekła niewydolność nerek może się rozwijać na podłożu rozmaitych schorzeń, między innymi: idiopatycznego zapalenia tkanki śródmiąższowej nerek, amyloidozy, leptospirozy, babeszjozy, chorób nowotworowych nerek, hiperkalcemii, ostrego zapalenia nerek, zakażeń bakteryjnych, urazów, niewydolności serca i wielu innych.
Niektóre rasy są predysponowane do wystąpienia tej choroby. Są to m.in. takie rasy jak: Cocker spaniel, Shar pei, Lhasa apso, Shih tzu, angielski foxhound, norweski elkhund, alaskan malamut, sznaucer miniaturowy, pudel, doberman, rottweiler, Soft-coated wheaten terrier, Golden retriever, Bullterier, Cairn terrier, Beagle, owczarek niemiecki, berneński pies pasterski, samojed.
Niewydolność nerek u psa – objawy
Przy ostrej niewydolności nerek objawy są nagłe. Może pojawić się silne osłabienie, biegunka, wymioty, drastyczny spadek ilości wydalanego moczu lub jego całkowite zatrzymanie. Inne objawy to spowolnienie pracy serca, drgawki, utrudnione oddychanie, zapach z pyska podobny do woni moczu, owrzodzenie jamy ustnej i języka.
Ostra niewydolność nerek u psa to stan zagrażający życiu naszego pupila. Przy wyżej opisanych objawach trzeba szybko zgłosić się do najbliższego lekarza weterynarii.
Przy przewlekłej niewydolności nerek objawy pojawiają się stopniowo. Pierwsze, jakie możemy zauważyć u naszego psa, to większa ilość pobieranej wody, większa ilość wydalanego moczu. Psy mogą stać się smutne, osłabione, tracić na wadze. Z powodu postępującego odwodnienia sierść robi się matowa, a skóra mniej elastyczna. Z czasem może dochodzić do wymiotów, biegunek, brzydkiego zapachu z jamy ustnej. Zachowanie psa chorego na nerki może być także odmienne – jego koordynacja ruchowa może być zaburzona.
Mocznica u psa – leczenie
Przewlekła niewydolność nerek u psa jest chorobą nieuleczalną. Niestety nie da się przywrócić funkcji nefronom, które zostały już uszkodzone. Można jedynie wspomagać organizm, spowalniając dalszy postęp choroby i niejako trzymać ją w ryzach.
Leczenie jest różne w przypadku niewydolności ostrej i przewlekłej. W obu przypadkach bardzo ważne są kroplówki, które oczyszczają organizm z toksycznego mocznika. Dodatkowo stosuje się leki przeciwwymiotne (wysoki poziom mocznika powoduje mdłości), przeciwbólowe (wysoki poziom mocznika powoduje ból), leki wychwytujące fosfor i podnoszące poziom potasu (przy niewydolności nerek bardzo często dochodzi do nadmiernego gromadzenia się fosforu i niedoborów potasu).
Przy przewlekłej niewydolności bardzo często potrzebne są także leki obniżające ciśnienie, wspomagające apetyt, a także zwiększające poziom czerwonych krwinek w organizmie. Odpowiednie leczenie wdraża zawsze lekarz weterynarii na podstawie wyników badań krwi, moczu i stanu psiego pacjenta.
Karma dla psa z niewydolnością nerek
Karma dla psa z niewydolnością nerek powinna charakteryzować się kilkoma cechami. Po pierwsze – musi być odpowiednio zbilansowana. Musi również zawierać obniżony poziom białka i fosforu. Po trzecie powinna być smaczna, ponieważ przy niewydolności nerek bardzo często psy nie mają w ogóle ochoty na jedzenie.
Kolejną cechą karmy nerkowej jest ochrona układu naczyniowego, gdzie wybrane składniki odżywcze mają za zadanie wspieranie filtracji w nerkach. Ważna jest także odpowiednia zawartość przeciwutleniaczy: kombinacja syntetycznych przeciwutleniaczy pomaga chronić komórki organizmu przed agresywnym działaniem produktów przemiany materii; wspierają mechanizmy obronne organizmu i zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się komórek.
Chore nerki u psa. Jak ochronić pupila?
Jeśli chcemy uchronić naszego psa przed niewydolnością nerek, musimy dbać o jego dietę. Warto karmić psy gotowymi, zbilansowanymi karmami. Jeśli mamy psa seniora, powinniśmy przejść na karmę odpowiednią do jego wieku. Dlaczego? Karmy z linii senior mają obniżony poziom białka, dzięki czemu chronione są właśnie nerki.
Ważne jest także regularne badanie moczu i krwi swojego psa. Czasami pies może nie wykazywać żadnych objawów toczącej się już choroby, natomiast pewne odchylenia od normy możemy zauważyć w obrazie krwi czy moczu. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak większa ilość wypijanej wody czy oddawanego moczu – zgłoś się do lekarza weterynarii. Pamiętaj także o bezpieczeństwie Twojego pupila. Wiele niebezpiecznych substancji czy trucizn może doprowadzić do ostrej niewydolności nerek.
Choroby nerek u psa – podsumowanie
Niewydolność nerek daje bardzo różne objawy, czasami są one mało charakterystyczne. Warto regularnie odwiedzać lekarza weterynarii i zgłaszać się na wizyty kontrolne. Istotne jest badanie krwi i moczu naszych zwierząt, szczególnie często po 5 roku życia. Przewlekła niewydolność nerek jest chorobą nieuleczalną. Jednak odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza i współpraca z lekarzem weterynarii, pozwala na wydłużenie życia psa o kilka lat.
Data publikacji: 4 listopada 2020
Przeczytaj również:
- Jak się objawia anemia u psa?
- Dlaczego psy liżą? Czy chcą nam coś przekazać?
- Jak zrobić szarpak dla psa? Prosty poradnik
Absolwentka Ochrony Środowiska Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.
Weganka, interesuje się przyrodą, entomologią, ornitologią, dermatologią oraz żywieniem psów i kotów. Prywatnie właścicielka energicznego kundelka – Zorki.
