Co dzieje się w domu, gdy zamykają się za Tobą drzwi? Twój pupil zaczyna wyć? A może zastyga jak kamień na wycieraczce i przez wiele godzin bez jedzenia i picia czeka, aż wrócisz? To może być lęk separacyjny. Pies potrafi naprawdę mocno tęsknić. Dowiedz się, czym jest lęk separacyjny u psa i jak sobie z nim radzić.
Chorobliwy smutek – czy to możliwe?
Czy wiesz, czym jest lęk separacyjny? Pies wręcz chorobliwie tęskni za konkretną osobą lub osobami. Pozostanie w samotności jest dla niego wielkim stresem, który może objawiać się na wiele różnych sposobów – zarówno niszczeniem rzeczy w domu czy uporczywą wokalizacją, ale również wielogodzinnym oczekiwaniem bez ruchu, picia i jedzenia pod drzwiami wejściowymi.
Lęk separacyjny u psa może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych – zarówno fizycznych, jak psychicznych. Praca ze zlęknionym czworonogiem wymaga wiele cierpliwości i czasu. Utrudnienie może stanowić fakt, że lęk objawia się podczas Twojej nieobecności, więc musisz przewidzieć zachowanie pupila wcześniej. Pamiętaj również, że wzięcie do domu drugiego zwierzęcia zazwyczaj nie eliminuje problemu. Lęk separacyjny u psa nie oznacza strachu przed samotnością, a tęsknotę za Tobą.
Lęk separacyjny. Dobrze poznaj wroga
Zanim przejdziesz do działania, dobrze poznaj przeciwnika, z którym przyjdzie Ci się zmierzyć. Jak już wspominałam, lęk separacyjny u psa to tęsknota za opiekunem lub/i pozostałymi domownikami. Często jest bowiem tak, że zwierzę chorobliwie tęskni tylko za jedną osobą. Jakie jest podłoże lęku separacyjnego?
Czynnikami, które mogą wpływać na powstanie tego problemu, są: uwarunkowania dziedziczne, rasa, brak socjalizacji w odpowiednim momencie życia, traumatyczne przeżycia, a nawet przebyte choroby.
Zaobserwowano m.in., że lęk separacyjny dużo częściej powstaje u kundelków, bowiem ich rodzice dobierają się w pary przypadkiem i nikt nie kontroluje tego, jaki szczeniak urodzi się z połączenia ich genów. Z kolei pod kątem socjalizacji z chorobliwym strachem często zmagają się psy małych ras, które traktowane są przez domowników niczym maskotka. Nadmierna czułość może być równie niebezpieczna jak porzucenie czworonoga. Wśród zwierząt adoptowanych ze schronisk również duża grupa boryka się ze strachem, że po raz kolejny spotka je coś złego ze strony człowieka. A gdy już trafią do dobrego domu, nie chcą stracić kontaktu ze swoim opiekunem choćby na chwilę.
Lęk separacyjny u psa – objawy
Z jakim zachowaniem kojarzy Ci się lęk separacyjny u psa? Co ciekawe nie świadczy o tym ciągłe chodzenie za opiekunem. W końcu wtedy jesteś przy czworonogu. Zaczyna tęsknić, gdy znikasz za drzwiami.
Niestety objawów lęku separacyjnego może być bardzo dużo. Niektóre są od razu widoczne lub słyszalne. To oczywiście, najczęściej brane jako przykład, niszczenie mebli i przedmiotów w domu oraz uporczywe wycie i szczekanie. Zwróć jednak uwagę, że wiele psów gryzie domowe akcesoria nawet podczas obecności człowieka. W takich przypadkach to nie lęk, a poczucie nudy i frustracji.
Wiele objawów ciężko jest początkowo zaobserwować, ponieważ nie ma Cię wtedy w domu. Należą do nich napięcie mięśni, wzmożone ziewanie, płytkie i szybkie zianie, oblizywanie, wygryzanie sierści czy brak apetytu/pragnienia (lub wręcz przeciwnie – zwiększony apetyt/pragnienie). Z czasem te objawy przeradzają się w większe problemy, które już rzucają się w oczy, takie jak: spadek odporności, problemy z układem trawiennym (np. przewlekła biegunka), choroby układu krążenia.
Lęk separacyjny powoduje również szereg objawów psychicznych: nadwrażliwość na bodźce, niepewność w zachowaniu, zaburzenia snu czy nadmierną pobudliwość. W skrajnych przypadkach silny stres spowodowany lękiem prowadzi do depresji.
Jeśli podejrzewasz lęk separacyjny u psa, kup kamerkę, która będzie nagrywać pupila podczas Twojej nieobecności. O ile pogryzione buty czy skargi sąsiadów na uporczywe szczekanie da się odkryć od razu, tak wiele objawów wymaga głębszej analizy. Pamiętaj również o tym, aby niepokojące objawy, takie jak długotrwałe zianie czy wygryzanie sierści, skonsultować z lekarzem weterynarii. Zanim złożysz je na karby lęku separacyjnego, wyeliminuj najpierw inne przyczyny, takie jak problemy zdrowotne.
Lęk separacyjny u psa – jak sobie radzić?
Wyeliminowałeś choroby i masz za sobą godziny obserwacji nagrań z kamerki domowej. Wiesz już na pewno, że to lęk separacyjny u psa. Jak sobie radzić zatem z tym problemem?
Jednym z podstawowych zadań, gdy bierzesz czworonoga pod swój dach, powinno być odwrażliwienie na bodźce, które mogą wywołać strach, takie jak dźwięk fajerwerków czy hałas odkurzacza. Podobnie jest z całym procesem szykowania się do wyjścia. Zakładanie butów czy kurtki nie powinno się zwierzęciu kojarzyć z czymś wyjątkowym. Dlatego od pierwszego dnia wkładaj buty na jakiś czas i chodź w nich po domu. Podobnie rób z kluczami czy kurtką. Chodzi oczywiście o zobojętnienie psa na elementy, które są nieodłączną częścią wychodzenia z domu.
Upewnij się również, że zaspokajasz wszystkie podstawowe potrzeby psa. Do nich należy między innymi potrzeba ruchu, czyli odpowiednio długi spacer. Zauważyłeś, że po długim spacerze Twój pupil z przyjemnością udaje się na drzemkę? Po moim czworonogu od razu widać, że zasypia zdrowo zmęczony, ale i zrelaksowany. Dlatego warto jest przed wyjściem do pracy zafundować psu intensywny spacer.
Do walki z lękiem separacyjnym dołóż elementy, które sprawią, że Twój pupil zacznie kojarzyć nieobecność z dostępnością do atrakcyjnych gadżetów. Świetnie działają wszelkie zabawki węchowe, na przykład mata, w której poukrywane są smakołyki czy kula-smakula, którą pies musi toczyć, aby wyskoczyły z niej kawałki czegoś dobrego. Wiele psów łagodzi stres żuciem i gryzieniem, obniżając w ten sposób napięcie mięśniowe. Możesz zatem zostawiać psu kość czy gryzak, którego nie zje zbyt szybko.
Ciekawym rozwiązaniem, które często przynosi pozytywne efekty, jest pozostawienie psu na czas nieobecności domowników włączonego radia.
W skrajnych sytuacjach, gdy nie działają żadne nieinwazyjne metody, być może będziesz musiał sięgnąć po środki farmakologiczne. Rób to jedynie po konsultacji z lekarzem weterynarii. Często, aby obniżyć psi stres, wystarczą leki na bazie ziół, takich jak waleriana, melisa czy dziurawiec. Zdarza się jednak, że specjalista zaleci środki psychotropowe lub terapię feromonami.
Lęk separacyjny u szczeniaka
Czy jesteś w stanie wyobrazić sobie sytuację, że dziecko oddzielone nagle od matki nie czuje strachu? Ja też nie. Dokładnie to uczucie towarzyszy szczeniakowi, który w wieku około 10 tygodni zostaje rozdzielony z suką, która dawała mu stuprocentowe poczucie bezpieczeństwa. Jeszcze większy lęk towarzyszy maluchom, które zabierane są od matki w wieku 8-9 tygodni. I chociaż nie zaleca się, aby adopcja odbywała się przed 10. tygodniem życia psa, to jednak w wielu przypadkach tak się dzieje (zdarza się nawet rozdzielanie szczeniaka od matki w wieku 5-6 tygodni!). Takie psie dzieci jeszcze bardziej narażone są na lęk separacyjny, ponieważ nie zostały właściwie socjalizowane.
W dniu, w którym maluch trafi do nowego domu, bierzesz za niego odpowiedzialność. Nie tylko za podstawowe potrzeby, ale również za poczucie bezpieczeństwa i oswojenie go z sytuacjami, które mogą powodować strach. Socjalizacja – słowo klucz. Jako opiekun masz obowiązek pokazać psu zasady obowiązujące w domu oraz na spacerze, zapoznać go z dźwiękami, czy sytuacjami takimi jak pozostanie samemu w domu. Zadbaj o to od pierwszych dni, stosuj jasne komunikaty, naucz się czytać mowę ciała swojego pupila. To wszystko pozwoli Ci na zminimalizowanie ryzyka powstania lęku separacyjnego.
Nie taka samotność straszna, jak ją malują
Nikt nie lubi być samotnym. Zarówno ludzie, jak i psy, to istoty społeczne. Czy dla Twojego psa kilka godzin jest niczym wieczność? Tęskni tak bardzo, że niszczy buty lub zagłusza sąsiadów wyciem?
Jeśli rozpoznasz u niego lęk separacyjny, nie czekaj. To bardzo obniża jakość jego życia. Im szybciej zareagujesz, tym szybciej przyjdą pozytywne efekty. Powodzenia!
