Cieczka u psa, zwana powszechnie rują, jest naturalną fazą w cyklu rozrodczym suki. Jest to czas, kiedy suczka jest zdolna do zajścia w ciąże. W tym okresie zachodzą charakterystyczne zmiany w jej ciele i zachowaniu. Jakie są objawy, ile trwa cieczka u suki oraz co, ile pies ma cieczkę? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w naszym artykule.
Cieczka u suki (ruja) to temat dość istotny dla każdego właściciela. Suczka jest wtedy pobudzona i wzbudza wzmożone zainteresowanie samców. Jednym z charakterystycznych objawów zwiastujących nadejście rui jest krwista wydzielina z dróg rodnych. Jest ona jednak zupełnie czymś innym niż menstruacja u kobiet.
Cieczka u psa – co to jest?
Cieczka u psa, jest oznaką osiągnięcia przez suczkę dojrzałości płciowej i okresem, kiedy suczka jest zdolna do zapłodnienia. Cykl płciowy suki można podzielić na cztery fazy, które wyróżniają się charakterystycznymi objawami:
-etap poprzedzający ruję (proestrus) – czyli faza przedrujowa, to czas pojawienia się pierwszego krwawienia. Opiekun może zauważyć na podłodze pojedyncze krople krwi w kolorze głębokiej czerwieni. Niestety mogą one być łatwo przeoczone przez opiekuna, ponieważ niektóre suki intensywnie wylizują srom zapobiegając plamieniu. W tej fazie następują również zmiany w wyglądzie sromu suki. Srom staje się zaczerwieniony i obrzęknięty, a z pochwy wydobywa się ciemna wydzielina. Ponadto suka więcej pije oraz częściej sika, a w moczu pojawiają się wabiące samców feromony, którymi sunia znaczy teren. Samica może również wykazywać postawę agresywną wobec samców, którzy zaczynają interesować się suczką.
-etap rui właściwej (estrus)– w tej fazie zmienia się charakter wydzieliny z krwistej na jasnoróżową, a nawet mleczną. Srom staje się miękki. Widać również zmiany w zachowaniu – suczka wygina plecy oraz odsuwa ogon eksponując srom. Może również być bardziej pobudzona, nie słuchać swoich opiekunów czy nie reagować na komendy oraz uciekać na spacerze. W tej fazie następuje owulacja, suka jest gotowa do zapłodnienia. Jeśli opiekun planuje rozród swojej pupilki, to jest to idealny moment, by dopuścić do krycia.
-etap porujowy (diestrus) – w tym etapie wydzielina ze sromu znowu zmienia barwę – tym razem na ciemniejszą, znika obrzęk sromu. Jeśli suka została zapłodniona, następuje produkcja progesteronu, ciałek żółtych i może rozwinąć się ciąża. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, zachowanie suki stopniowo wraca do normy.
-etap bezrujowy (anestrus) – tak nazywamy czas pomiędzy kolejnymi rujami, podczas którego poziom hormonów jest stabilny. W tej fazie suka nie wykazuje chęci do kopulowania i nie może zajść w ciąże. Trwa on od 5 do 11 miesięcy. U niektórych ras, takich jak: basenji, owczarki sheltie i boston terriery obserwuje się dłuższe okresy międzyrujowe, które wynoszą powyżej 12 miesięcy. Jest to dla tych ras prawidłowe i typowe zjawisko – nie powinno nikogo niepokoić.
Warto wiedzieć, że suczki przechodzą niekiedy tzw. cichą ruję, czyli ruję bezobjawową. Wówczas np. nie występuje krwawienie lub jest na tyle skąpe, że suka wylizując zaciera jego ślady. Są jednak pewne znaki, które wskazują na ukrytą cieczkę: suka ma opuchnięty srom, chętnie poddaje się pieszczotom, często oddaje mocz i stale się wylizuje. Zazwyczaj w czasie rui utajonej suczka nie wywołuje zainteresowanie psów, jednak w jej trakcie również może dojść do zapłodnienia.
Ile trwa cieczka u psa?
Przyjmuje się, że cieczka u psa trwa średnio 3-4 tygodnie. Faza przedrujowa trwa około 7-10 dni, po której następuje trwająca ok 9 dni faza rui właściwej. W tym czasie dochodzi do jajeczkowania (czyli owulacji), które pojawia się po około dwóch dniach trwania etapu rui właściwej. Wtedy może dojść do zapłodnienia. Czas gotowości do ciąży trwa od czterech do prawie trzech tygodni. Ciąża psów trwa od 60 do 70 dni.
Pierwsza cieczka u psa występuje pomiędzy 6 a 24 miesiącem życia i zależy od rasy psa. Psy dużych ras dojrzałość płciową osiągają później niż psy ras małych. Zazwyczaj u dużych ras pierwsza ruja pojawia się między pierwszym a drugim rokiem życia. Z kolei u psów małych ras pierwsza ruja pojawia się wcześniej, już około 6 miesiąca życia. O ile zwierzę jest zdrowe, cieczka u psa występuje dość regularnie, a odstępy pomiędzy okresami cieczki są zależne od rasy, wielkości i wieku psa. Cieczka u psa dużej rasy występuje raz do roku, z kolei u małych ras kolejne cieczki mogą występować nawet 2-3 razy w ciągu roku. Przyjmuje się, że brak pierwszej cieczki po ukończeniu przez sukę dwóch lat jest oznaką patologii i wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Konieczne jest zbadanie układu płciowego i być może wskazane będzie wykonanie pomiaru stężenia niektórych hormonów we krwi suczki.
I chociaż pojawienie się cieczki oznacza, że suczka osiągnęła dojrzałość płciową w trakcie pierwszej cieczki nie powinno się dopuszczać do suki psa, ponieważ nie jest ona fizycznie i psychicznie w pełni gotowa na posiadanie szczeniąt. U młodych suk wczesna ciąża może nieść za sobą ryzyko komplikacji okołoporodowych, a także późniejszych, nieraz poważnych, problemów ze zdrowiem. Zalecanym terminem krycia jest dopiero druga – trzecia cieczka.
Ciekawostką jest fakt, że w przeciwieństwie do ludzi psy nie przechodzą menopauzy. Klimakterium, czyli okres, w którym nie następuje już menstruacja, u psów nie zachodzi. Suczki są więc płodne do końca życia. Jednak powyżej 7 roku życia większość z nich cieczki doświadcza najwyżej raz w roku. Odstępy między kolejnymi rujami z wiekiem mogą się więc znacznie wydłużyć — cieczka nie znika jednak nigdy zupełnie.
Cieczka u suki – jak postępować?
Cieczka to duży stres dla suczki, ale też dla jej opiekuna i wszystkich domowników. Należy uzbroić się w cierpliwość i wybaczyć ukochanemu pupilowi zmiany zachowania, które na szczęście miną już za kilka tygodni. Opiekun, który chce przeznaczyć sukę do rozrodu lub wręcz przeciwnie – chcący uniknąć niechcianej ciąży – powinien zwracać szczególną uwagę na zmiany w zachowaniu psa oraz umieć rozpoznawać charakterystyczne objawy etapu rui właściwej.
Okres krwawienia może być dosyć kłopotliwy, wymaga częstego mycia podłogi i ochrony mebli przed zabrudzeniem. Dlatego wielu opiekunów zakłada suczkom specjalne majtki dla psów chroniące przed plamieniem. Można je kupić w sklepach zoologicznych lub w przychodniach weterynaryjnych. Suczka nie powinna jednak nosić ich przez cały czas, ponieważ uniemożliwiłoby jej to utrzymanie higieny okolic sromu, co mogłaby skutkować odparzeniami lub infekcją.
Kolejną uciążliwą kwestią jest zainteresowanie psich samców, jakie podczas rui wzbudza. Dlatego w tym okresie zaleca się unikanie spacerów w miejscach, gdzie jest duże zagęszczenie innych psów oraz brania udziału w zawodach czy wystawach. Podczas spacerów suczkę należy trzymać na smyczy. Niestety suczki biegające luzem po ogrodzie również nie są bezpieczne i nie powinny pozostawać bez opieki. Zdarzają się sytuacje, że psy kopulują przez ogrodzenie, przekopują się pod siatką lub przyjmują „odwiedziny” psich adoratorów, którzy potrafią pokonać ogrodzenie.
Dlatego jeśli nie planujemy zakładania hodowli czy rozmnażania naszej suczki, najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem jest kastracja czy sterylizacja suczki. Po zabiegu, suka nie będzie już nigdy miała cieczki i nie zajdzie w ciążę. Taki zabieg ma podwójną korzyść. Zapewnia stałą i skuteczną antykoncepcję oraz zapobiega powstawania niezwykle groźnej u nierodzących suk choroby, ropomacicza.
Termin cieczki można również przesunąć, a samą cieczkę przerwać – w tym celu stosuje się środki hormonalne w zastrzykach, które podaje suczce weterynarz. Ta metoda nie jest jednak polecana do stosowania na stałe, gdyż poddawane jej suki są bardziej narażone na ropomacicze, cysty, a także nowotwory.
Cieczka u psa – podsumowanie
Cieczka u psa to trudny moment nie tylko dla samego czworonoga, lecz także dla wszystkich domowników. Suczka jest pobudzona i drażliwa, dlatego warto poświęcać jej więcej uwagi i czułości. Pojawia się najczęściej dwa razy w roku, choć jej częstotliwość zależy od indywidualnych cech suki. W zasadniczej fazie rui suczka staje się płodna i chętna do kopulacji. Najważniejszym zadaniem opiekuna jest w tym momencie zapobieganie ciąży. W otoczeniu twojej suczki z pewnością pojawi się cały wianuszek adoratorów, dlatego na spacery warto wybierać mało oblegane godziny i puste miejsca. Kiedy suka osiągnie już odpowiedni wiek, a ty nie będziesz miał w stosunku do niej planów hodowlanych, najlepszym rozwiązaniem będzie zapisanie jej na zabieg kastracji. To jednorazowy i bezpieczny sposób na pozbycie się cieczki i zapobieganie ciąży.
Przeczytaj również:
